Văn Hóa Trung Quốc Từ Thế Kỉ Vii Đến Thế Kỷ Xix Là Năm
KHỞIĐỘNGHình ảnh cây thuốc phiện1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Quá trình xâm lược của các nước đế quốc1. Quan sát hình ảnh thôngqua trang phục em nhận ragồm những nước nào? Họđang làm gì2. Qua đây phản ánh tìnhtrạng Trung Quốc lúcnày như thế nào?Phiếu đánh giá theo tiêu chí (Rubrics)Dành cho HS đánh giá HS về nhiệm vụ chỉ Lược đồNhiệm vụTiêu chíThựcThangKhông đạtĐạtKháTốtđiểm0-49%50-64%65-79%80-100%0 đến < 2,52,5 đến < 3,33,3 đến < 4,04,0 đến 5,0Nhậnhiệnđầy đủ nhiệm5,0vụ, đúng hạnnhiệm Nhận nhiệm vụ Nhận nhiệm vụ Nhận nhiệm vụvụ lên chỉ lược lên chỉ lược đồ lên chỉ sơ đồ, lên chỉ sơ đồ,đồ, nhưng chỉ nhưng chỉ chưa nhưng diễn đạt diễn đạt ngắnchưa chính xácđầy đủcòn ấp úng, lan gọn xúc tích, dễman.0 đến < 2,5Nội dung sảnphẩmđápứng yêu cầu5,0Nội2,5 đến < 3,34,0 đến 5,0dung Nội dung chính Nội dung chính Nội dung chínhchính xác dưới xác 50 - 64%50%3,3 đến < 4,0hiểu.xác 65 -79%xác trên 80%1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Quá trình xâm lược của các nước đế quốcBức tranh này nói lên điềugì? Tại sao người ta lại víTrung Quốc như cái bánhngọt để xâu xé?Các nước đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt”Trung Quốc1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Cách mạng Tân Hợi (năm 1911)SẢN PHẨM SƠ ĐỒ TƯ DUY1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Cách mạng Tân Hợi (năm 1911)Tôn Trung Sơn ( 1866-1925)THÀNHLẬPTRUNG QUỐC ĐỒNG MINH HỘIHỌC THUYẾTTAM DÂN1. DÂN TỘC ĐỘC LẬP.2. DÂN QUYỀN TỰ DO.3. DÂN SINH HẠNH PHÚC.Sai lầm khi Tôn TrungSơn nhường Viên ThếKhải làm Tổng Thống vì:-Viên Thế Khải là ngườinham hiểm, ba phải, câuVÌ SAO CÁCH MẠNGkếtCHẤMvới ngoạiDỨTbang, chạyqua chạyKHI TÔN TRUNGSƠNlại giữa TĐMãn Thanhvà quânNHƯỜNG NGÔI TỔNGTHỐNGcáchmạng.CHO VIÊN THẾKHẢI?-Viên Thế Khải được đếquốc giúp đỡ. Thế lựcphong kiến quân phiệtnắm chính quyền.- Khi Viên Thế Khải lênTổng thống coi như CMchấm hết.Viên Thế KhảiTính chất không triệt để của Cách mạng Tân Hợi“Tiếng là bọn cách mạng đã vào huyện, nhưng cũng chẳng có gì thay đổikhác trước. Quan huyện vẫn là quan huyện cũ, chẳng qua bây giờ gọi là quangì gì ấy, mà cụ cử cũng làm quan gì gì ấy…Những chức tước ở làng chả aihiểu gì hết. Còn ông lãnh binh vẫn là ông lãnh bình ngày trước…Bao nhiêu hoài bão, bao nhiêu hi vọng, bao nhiêu chí hướng và tiên đề thế làđi đời nhà ma”Lỗ tấn, Gào thét, NXB Văn hóa 1961, trang 140 - 1412.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Cuộc duy tân Minh Trị 1968Mít-su-hi-tô là con thứ của thiên hoàng KôMây, được kế vị lúc mới 15 tuổi, khi vua chaqua đời lấy hiệu là Minh Trị, ông là vị vua cótư tưởng duy tân, chủ trương nắm quyền lực vàtiến hành cải cáchChỉ ra 1 việc làm nổi bật của nhânvật lịch sử này vào năm 1968Đưa ra 2 nhận xét của em về nhân vật lịch sử nàyChỉ ra 3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu2.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXMít-su-hi-tô là con thứ của thiên hoàng Kô-Mây,được kế vị lúc mới 15 tuổi, khi vua cha qua đời lấyhiệu là Minh Trị, ông là vị vua có tư tưởng duytân, chủ trương nắm quyền lực và tiến hành cảicách1 việc làm nổi bật: Tháng 1-1868 thực hiệncuộc Duy tân Minh Trị2 nhận xét về nhân vật lịch sử:- Là vị vua trẻ tuổi, có tài- Là người dám thực hiện cải cách để đưa đất nước pháttriển3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu:-Con của thiên hoàng Kô-mây, kế vị lúc 15 tuổi-Có tư tưởng duy tân-Nắm quyền lực và tiến hành cải cáchHOẠT ĐỘNG NHÓMPhiếu học tậpLĩnhcáchvựccảiNội dungNhóm 1: Tìm hiểu về chính trịvà rút ra ý nghĩaChính trị Nhóm 2: Tìm hiểu về kinh tế vàKinh tế rút ra ý nghĩaNhóm 3: Tìm hiểu về Khoa học, Khoa học, giáo dụcgiáo dục và rút ra ý nghĩaNhóm 4: Tìm hiểu về Quân sựQuân sựvà rút ra ý nghĩa Ý nghĩa Phiếu học tậpLĩnh vực cảiNội dungcáchChính trị - Thành lập chính phủ mới, xoá bỏ tình trạng cát cứ.- Ban hành Hiến pháp năm 1889.- Đưa quý tộc tư sản hoá và đại tưsản lên nắm quyền.Kinh tế - Thống nhất tiền tệ và thị trường,cho phép mua bán ruộng đất và tựdo kinh doanh.- Xây dựng đường xá, cầu cống... Ý nghĩa- Thống nhất về lãnh thổ.- Xác lập chế độ quân chủlập hiến.- Mởđường cho kinh tếtư bản chủ nghĩa pháttriển.Phiếu học tậpLĩnh vực cảiNội dungcáchKhoa học, giáo - Thi hành chính sách giáo dục bắtbuộc, chú trọng nội dung khoa học dụckĩ thuật trong chương trình giảngdạy.- Cử học sinh ưu tú du học ở phươngTây.Quân sựÝ nghĩa- Nâng cao dân trí; đào tạonhân lực; bồi dưỡng nhân tàicho đất nước.- Là cơ sở, động lực quantrọng để để phát triển kinh tế xã hội… - Tổ chức và huấn luyện quân đội - Hiện đại hóa quân đội.theo kiểu phương Tây, thực hiện chếđộ nghĩa vụ thay cho chế độ trưngbinh.Hoạt động cặp đôi2 phút1. Căn cứ vào đâu để khẳngđịnh cuộc duy tân Minh Trịlà cuộc cách mạng tư sản?2. Cuộc duy tân Minh Trị cóý nghĩa gì?Hoạt động cặp đôi2 phútChính quyền phong kiến chuyểnsang quý tộc tư sản hóaNhững cải cách Âu hóa mang tính chấttư sảnCải cách do liên minh quý tộc- tư sản tiếnhành từ trên xuống, động lực cách mạngđông đảo quần chúng nhân dân.Ý nghĩa- Mở đường cho chủnghĩa tư bản phát triển- Đưa Nhật Bản trởthành một nước có nềnkinh tế công, thươngnghiệp phát triển nhấtChâu Á, giữ vững đượcđộc lập chủ quyền trướclàn sóng xâm lược củađế quốc phương tây.2.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩaTìm những từ, cụm từ thể hiệntình hình công nghiệp của NhậtBản? từ đó em biết được nhữngthông tin gì về Nhật bản cuốithế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?Xác định các vùnglãnh thổ mà đế quốcNhậtBảnxâmchiếm vào cuối thếkỉ XIX- đầu thế kỉXX?Nhờ đâu màlãnh thổ của Nhậtđược mở rộng nhưvậy?Góc góp ý .Nhận xét phiếu học tập của cácbạn theo kĩ thuật 321: cho 3 lờikhen; 2 hạn chế và 1 lời góp ýHOẠT ĐỘNG LUYỆNTẬPCâu 1: Mở đầu quá trình xâm lược TrungQuốc, thực dân Anh đã làm gì?A. Tiến hành cuộcchiến tranh thuốcphiệnB.Câu kết với cácđế quốc khác đẻxâu xé TrungQuốc.C. Khuấttriều đìnhThanhphụcMãnD.Tiến hành chiếntranh với nước đếquốc Âu, Mỹ, NhậtBản.Câu 2: Mở đầu cuộc cách mạng Tân Hợi(1911) là cuộc khởi nghĩa ở đâu?A. Sơn ĐôngB.Vũ XươngC. Nam KinhD.Bắc KinhCâu 3: Vua Minh Trị đã thực hiện biệnpháp gì để đào tạo nhân tài?A. Giáo dục bắtbuộc.B. Coi trọng khoahọc – kỹ thuật.C. Đổi mớichương trìnhD. Cử học sinh đidu học PhươngTây.Câu 4: Nhật chuyển sang giai đoạn đếquốc chủ nghĩa vào khoảng thời gian nào?A. Giữa thế kỉXVIIIB. Cuối thế kỉXVIIIC. Đầu thế kỉXIX.D.Cuối thế kỉ XIX.Vì sao nói Cách mạng TânHợi (1911) là cuộc cáchmạng dân chủ tư sản?HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNGTìm hiểu và cho biết cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng TânHợi có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình Việt Nam vàocuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?
KHỞIĐỘNGHình ảnh cây thuốc phiện1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Quá trình xâm lược của các nước đế quốc1. Quan sát hình ảnh thôngqua trang phục em nhận ragồm những nước nào? Họđang làm gì2. Qua đây phản ánh tìnhtrạng Trung Quốc lúcnày như thế nào?Phiếu đánh giá theo tiêu chí (Rubrics)Dành cho HS đánh giá HS về nhiệm vụ chỉ Lược đồNhiệm vụTiêu chíThựcThangKhông đạtĐạtKháTốtđiểm0-49%50-64%65-79%80-100%0 đến < 2,52,5 đến < 3,33,3 đến < 4,04,0 đến 5,0Nhậnhiệnđầy đủ nhiệm5,0vụ, đúng hạnnhiệm Nhận nhiệm vụ Nhận nhiệm vụ Nhận nhiệm vụvụ lên chỉ lược lên chỉ lược đồ lên chỉ sơ đồ, lên chỉ sơ đồ,đồ, nhưng chỉ nhưng chỉ chưa nhưng diễn đạt diễn đạt ngắnchưa chính xácđầy đủcòn ấp úng, lan gọn xúc tích, dễman.0 đến < 2,5Nội dung sảnphẩmđápứng yêu cầu5,0Nội2,5 đến < 3,34,0 đến 5,0dung Nội dung chính Nội dung chính Nội dung chínhchính xác dưới xác 50 - 64%50%3,3 đến < 4,0hiểu.xác 65 -79%xác trên 80%1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Quá trình xâm lược của các nước đế quốcBức tranh này nói lên điềugì? Tại sao người ta lại víTrung Quốc như cái bánhngọt để xâu xé?Các nước đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt”Trung Quốc1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Cách mạng Tân Hợi (năm 1911)SẢN PHẨM SƠ ĐỒ TƯ DUY1.1. Trung Quốc từ nửa sau thế Kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Cách mạng Tân Hợi (năm 1911)Tôn Trung Sơn ( 1866-1925)THÀNHLẬPTRUNG QUỐC ĐỒNG MINH HỘIHỌC THUYẾTTAM DÂN1. DÂN TỘC ĐỘC LẬP.2. DÂN QUYỀN TỰ DO.3. DÂN SINH HẠNH PHÚC.Sai lầm khi Tôn TrungSơn nhường Viên ThếKhải làm Tổng Thống vì:-Viên Thế Khải là ngườinham hiểm, ba phải, câuVÌ SAO CÁCH MẠNGkếtCHẤMvới ngoạiDỨTbang, chạyqua chạyKHI TÔN TRUNGSƠNlại giữa TĐMãn Thanhvà quânNHƯỜNG NGÔI TỔNGTHỐNGcáchmạng.CHO VIÊN THẾKHẢI?-Viên Thế Khải được đếquốc giúp đỡ. Thế lựcphong kiến quân phiệtnắm chính quyền.- Khi Viên Thế Khải lênTổng thống coi như CMchấm hết.Viên Thế KhảiTính chất không triệt để của Cách mạng Tân Hợi“Tiếng là bọn cách mạng đã vào huyện, nhưng cũng chẳng có gì thay đổikhác trước. Quan huyện vẫn là quan huyện cũ, chẳng qua bây giờ gọi là quangì gì ấy, mà cụ cử cũng làm quan gì gì ấy…Những chức tước ở làng chả aihiểu gì hết. Còn ông lãnh binh vẫn là ông lãnh bình ngày trước…Bao nhiêu hoài bão, bao nhiêu hi vọng, bao nhiêu chí hướng và tiên đề thế làđi đời nhà ma”Lỗ tấn, Gào thét, NXB Văn hóa 1961, trang 140 - 1412.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXa, Cuộc duy tân Minh Trị 1968Mít-su-hi-tô là con thứ của thiên hoàng KôMây, được kế vị lúc mới 15 tuổi, khi vua chaqua đời lấy hiệu là Minh Trị, ông là vị vua cótư tưởng duy tân, chủ trương nắm quyền lực vàtiến hành cải cáchChỉ ra 1 việc làm nổi bật của nhânvật lịch sử này vào năm 1968Đưa ra 2 nhận xét của em về nhân vật lịch sử nàyChỉ ra 3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu2.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXMít-su-hi-tô là con thứ của thiên hoàng Kô-Mây,được kế vị lúc mới 15 tuổi, khi vua cha qua đời lấyhiệu là Minh Trị, ông là vị vua có tư tưởng duytân, chủ trương nắm quyền lực và tiến hành cảicách1 việc làm nổi bật: Tháng 1-1868 thực hiệncuộc Duy tân Minh Trị2 nhận xét về nhân vật lịch sử:- Là vị vua trẻ tuổi, có tài- Là người dám thực hiện cải cách để đưa đất nước pháttriển3 điểm nổi bật về nhân vật Minh Trị được đề cập trong tư liệu:-Con của thiên hoàng Kô-mây, kế vị lúc 15 tuổi-Có tư tưởng duy tân-Nắm quyền lực và tiến hành cải cáchHOẠT ĐỘNG NHÓMPhiếu học tậpLĩnhcáchvựccảiNội dungNhóm 1: Tìm hiểu về chính trịvà rút ra ý nghĩaChính trị Nhóm 2: Tìm hiểu về kinh tế vàKinh tế rút ra ý nghĩaNhóm 3: Tìm hiểu về Khoa học, Khoa học, giáo dụcgiáo dục và rút ra ý nghĩaNhóm 4: Tìm hiểu về Quân sựQuân sựvà rút ra ý nghĩa Ý nghĩa Phiếu học tậpLĩnh vực cảiNội dungcáchChính trị - Thành lập chính phủ mới, xoá bỏ tình trạng cát cứ.- Ban hành Hiến pháp năm 1889.- Đưa quý tộc tư sản hoá và đại tưsản lên nắm quyền.Kinh tế - Thống nhất tiền tệ và thị trường,cho phép mua bán ruộng đất và tựdo kinh doanh.- Xây dựng đường xá, cầu cống... Ý nghĩa- Thống nhất về lãnh thổ.- Xác lập chế độ quân chủlập hiến.- Mởđường cho kinh tếtư bản chủ nghĩa pháttriển.Phiếu học tậpLĩnh vực cảiNội dungcáchKhoa học, giáo - Thi hành chính sách giáo dục bắtbuộc, chú trọng nội dung khoa học dụckĩ thuật trong chương trình giảngdạy.- Cử học sinh ưu tú du học ở phươngTây.Quân sựÝ nghĩa- Nâng cao dân trí; đào tạonhân lực; bồi dưỡng nhân tàicho đất nước.- Là cơ sở, động lực quantrọng để để phát triển kinh tế xã hội… - Tổ chức và huấn luyện quân đội - Hiện đại hóa quân đội.theo kiểu phương Tây, thực hiện chếđộ nghĩa vụ thay cho chế độ trưngbinh.Hoạt động cặp đôi2 phút1. Căn cứ vào đâu để khẳngđịnh cuộc duy tân Minh Trịlà cuộc cách mạng tư sản?2. Cuộc duy tân Minh Trị cóý nghĩa gì?Hoạt động cặp đôi2 phútChính quyền phong kiến chuyểnsang quý tộc tư sản hóaNhững cải cách Âu hóa mang tính chấttư sảnCải cách do liên minh quý tộc- tư sản tiếnhành từ trên xuống, động lực cách mạngđông đảo quần chúng nhân dân.Ý nghĩa- Mở đường cho chủnghĩa tư bản phát triển- Đưa Nhật Bản trởthành một nước có nềnkinh tế công, thươngnghiệp phát triển nhấtChâu Á, giữ vững đượcđộc lập chủ quyền trướclàn sóng xâm lược củađế quốc phương tây.2.2. Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XXb, Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩaTìm những từ, cụm từ thể hiệntình hình công nghiệp của NhậtBản? từ đó em biết được nhữngthông tin gì về Nhật bản cuốithế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?Xác định các vùnglãnh thổ mà đế quốcNhậtBảnxâmchiếm vào cuối thếkỉ XIX- đầu thế kỉXX?Nhờ đâu màlãnh thổ của Nhậtđược mở rộng nhưvậy?Góc góp ý .Nhận xét phiếu học tập của cácbạn theo kĩ thuật 321: cho 3 lờikhen; 2 hạn chế và 1 lời góp ýHOẠT ĐỘNG LUYỆNTẬPCâu 1: Mở đầu quá trình xâm lược TrungQuốc, thực dân Anh đã làm gì?A. Tiến hành cuộcchiến tranh thuốcphiệnB.Câu kết với cácđế quốc khác đẻxâu xé TrungQuốc.C. Khuấttriều đìnhThanhphụcMãnD.Tiến hành chiếntranh với nước đếquốc Âu, Mỹ, NhậtBản.Câu 2: Mở đầu cuộc cách mạng Tân Hợi(1911) là cuộc khởi nghĩa ở đâu?A. Sơn ĐôngB.Vũ XươngC. Nam KinhD.Bắc KinhCâu 3: Vua Minh Trị đã thực hiện biệnpháp gì để đào tạo nhân tài?A. Giáo dục bắtbuộc.B. Coi trọng khoahọc – kỹ thuật.C. Đổi mớichương trìnhD. Cử học sinh đidu học PhươngTây.Câu 4: Nhật chuyển sang giai đoạn đếquốc chủ nghĩa vào khoảng thời gian nào?A. Giữa thế kỉXVIIIB. Cuối thế kỉXVIIIC. Đầu thế kỉXIX.D.Cuối thế kỉ XIX.Vì sao nói Cách mạng TânHợi (1911) là cuộc cáchmạng dân chủ tư sản?HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNGTìm hiểu và cho biết cuộc Duy tân Minh Trị và Cách mạng TânHợi có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình Việt Nam vàocuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?
Bài 14: Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
I. Trung quốc bị các nước đế quốc chia xẻ
- Trung Quốc là một quốc gia rộng lớn, đông dân, có nhiều tài nguyên khoáng sản, sớm trở thành mục tiêu xâm lược của các nước đế quốc.
- Từ năm 1840 đến năm 1842, thực dân Anh đã tiến hành cuộc Chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc, từng bước biến Trung Quốc từ một nước PHONG KIẾN ĐỘC LẬP nước NỬA THUỘC ĐỊA, NỬA PHONG KIẾN.
- Sau CHIẾN TRANH THUỐC PHIỆN, các nước đế quốc từng bước xâu xé Trung Quốc. Đến cuối thế kỉ XIX:
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân trung quốc cuối thế kỉ xix – đầu thế kỉ xx
*Bảng phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.
1. Về Tôn Trung Sơn và học thuyết Tam dân:
- Giai cấp tư sản Trung Quốc ra đời vào cuối thế kỉ XIX và đã lớn mạnh rất nhiều vào đầu thế kỉ XX. Do bị tư bản nước ngoài chèn ép, giai cấp tư sản Trung Quốc đã bước lên vũ đài chính trị và thành lập các tổ chức riêng của mình. Tôn Trung Sơn là đại biểu ưu tú và là lãnh tụ của phong trào cách mạng theo khuynh hướng dân chủ tư sản ở Trung Quốc.
- Tháng 8 - 1905, Tôn Trung Sơn cùng với các đồng chí của ông đã thành lập Trung Quốc Đồng minh hội - chính đảng của giai cấp tư sản Trung Quốc, đề ra học thuyết Tam dân (Dân tộc độc lập, Dân quyền tự do, Dân sinh hạnh phúc) nhằm “đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc”.
2. Nguyên nhân bùng nổ cách mạng:
- Ngày 9 - 5 - 1911, chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt”, thực chất là trao quyền kinh doanh đường sắt cho các nước đế quốc, bán rẻ quyền lợi dân tộc. Sự kiện này đã châm ngòi cho cách mạng Tân Hợi bùng nổ.
- Cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, đã lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế Mãn Thanh, thành lập Trung Hoa Dân quốc, tạo điều kiện cho nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa ở Trung Quốc phát triển.
- Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng lớn đến phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, trong đó có Việt Nam.
- Tuy nhiên, cách mạng còn nhiều hạn chế, đó là:
+ Không nêu vấn đề đánh đuổi đế quốc.
+ Không tích cực chống phong kiến đến cùng.
+ Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.
